TÖVBE ve BAĞIŞLAMA
İNSAN HATA YAPABİLEN BİR VARLIKTIR
''Hatasız kul olmaz''atasözünün ne demek istiyor?
Bir insanın yaptığı bir hatadan dolayı pişmanlık duyarak aynısını bir daha yapmamak üzere Allah'a söz vermesine ne ad verilir?
a)İhsan
b)Tövbe
c)Takva
d)Tevekkül
e)İhlas
Yüce Yaratıcı insanı üstün özelliklere sahip mükemmel bir varlık olarak yaratmıştır. Ancak bu, insanın kusursuz olduğu anlamına gelmez. İnsanoğlu zaman zaman hata yapabilir, günah işleyebilir. Örneğin; Allah'a karşı görev ve sorumluluklarını aksatabilir, kalp kırabilir, haksızlık, adaletsizlik yapabilir, kaba ve kırıcı davranabilir. Ancak önemli olan yapılan hatanın farkına varıp onda ısrar etmemektir.
"İnsanoğlu hata yapabilir. Ancak hata yapanların en hayırlısı tövbe edenlerdir." Hadis-i şerif
İnsan, zaman zaman hata, kusur ve günah sayılabilecek davranışlarda bulunabilir.İnsan mükemmel bir şekilde ve kâinatın en şereşi varlığı olarak yaratılmıştır.Hata evrenin yasaları ve -istenmese de- yaşamın kaçınılması çok zor olan unsurlarından biridir. Bu yüzden tüm iyi niyet ve düşüncelere rağmen, insanlar hatasız olamayacaktır.Hatayı en aza indirmek ve tekrarlamamak, istenilen davranışların başında gelmektedir.Deneyim ve hata birbiri ile ilişkili ve birbirlerini tamamlayan iki öğedir. Deneyim,kısmen idrak edilmiş ve tekrarlamama gücü gösterilebilmiş davranışlarla edinilmiş birbirikimdir. Hata ise, varlığın bir alandaki görgü ve deneyim eksikliği sonucun da yaptığı bir harekettir. Dolayısıyla varlık için yapılması olası hataların sayısı, varlığın söz konusualandaki görgü ve deneyiminin artmasına paralel olarak azalır. Bu, bir doğa yasası gereğidir. İnsan için, hata olasılığının sıfır olduğu, hatanın var olmadığı bir yaşam mevcut değildir.
“Yürümeye yeni başlayan bir çocuk, yürüme veya koşma girişiminde sık sık düşer bu düşmeleri, hareketlerinde hatalar yaptığını gösterir. Fakat her seferinde bir tarafını incittiği için ağlayan bu çocuk o düşmeler sayesinde yürüyebilmeyi ve koşabilmeyi öğrenecektir”.
Hataya ilişkin olarak üzerinde durulan bir başka konu da hatanın kabulü konusudur. Yani, kişinin hatasını düzeltebilmesi için öncelikle hata yaptığını anlamış olması gerekir. Bu durumda, öncelikle kişinin kendi kendisine karşı dürüst olması, hatalarını hiçbir bahane veya mazeret ileri sürmeden bulmaya çalışması gerekir. Kişinin hata yapıp yapmadığı konusunda en önemli kılavuzu vicdanı; en önemli teşhis aracı ise nefis denetlemesi adıyla bilinen yöntemdir. Nefis denetlemesi (özeleştiri, murakabe-i nefis): “ Kişinin bir olayda, bir hareketinde bencilce davranıp davranmadığını ortaya çıkarmak üzere, kendi içinde bir tür mahkeme kurup, vicdanının sesine kulak vererek ve vicdani olmayı esas alarak, doğru gözlem, tarafsız ve dürüst bir muhakeme ve kuşku-eksiklik taşımayan özeleştiri” olarak tanımlanır. İnsan nefis denetlemesini her gün yapmalı ve bu işlem sırasında kendisine karşı dürüst olmalıdır, yani kusurlarına bahane ve mazeretler bulmaya çalışmadan kendisine itiraf etmelidir. Hata yapmaktan değil, hatayı kabul etmemekten, hataları tekrarlamaktan korkmalıdır. Hatadan dönmek ve yanlışını düzeltmek bir erdemlilik olup, güzel ahlaklıbirey olmanın da gereğidir.
